Diyetisyen Beyza Mekseliyna İsimsiz Ramazan ayında kronik rahatsızlıkları olan bireylerin sağlıklı beslenme ve oruç tutma hususlarına ait açıklamada bulundu. Bilim Sıhhat Haber Ajansı’na açıklamada bulunan İsimsiz, diyabet, kalp, kanser, karaciğer, pankreas, böbrek ve mide hastalıkları yaşayan bireylerin oruç tutmaları ile ilgili kıymetli ikazlar ve açıklamalar yaptı.
İşte Diyetistenden Kronik Rahatsızlıklar Yaşayan Hastalara Uyarılar
Diyabet Hastaları:Özellikle insülin kullanan hastalar tip 1 diyabeti olanlar mutlaka oruç tutmamalıdır. İnsülin tedavisi düzenli ana ve orta öğünlerin mecburî olduğu bir tedavi biçimidir. Ağızdan ilaç alan hastalarında öğünleri nizamlı yapılmalıdır. Diyetisyen denetiminde kesinlikle karbonhidrat sayımı yapılarak öğün denetimleri sağlanmalıdır. Çok tatlı besinlerden uzak durmalı, mümkün olduğunca tatlı gereksinimini meyveden karşılamalıdırlar. 2 ana 1 orta öğün olacak halde beslenmeli uyku sistemi diyabet hastalarında çok kıymetlidir.
Kalp Hastaları: Koroner arter hastalığına bağlı kalp krizi, denetimsiz hipertansiyon ve vaktinde tedavi edilmemiş kalp kapak hastalıkları sonucu kalp kasında hasar oluşan ve kalp yetersizliği oluşmuş olan hastaların oruç tutması sakıncalıdır. Bu hastaların kullandığı idrar söktürücü ilaçlar bedenden su ve tuz kaybına neden olurlar. Sıvı alamayacağı için bedendeki damar içi sıvı hacmi azalır ve bunun sonucunda kalp kasının kanlanması daha da azalarak kalple ilgili meseleler ağırlaşır. Tuz kullanımına kesinlikle dikkat etmelidirler.
Kanser Hastaları: Kemoterapi alan kanser hastalarının bulantı ve iştahsızlık şikayetleri sıktır. Bu şahısların oruç tutması uygun olmaz. Bu bireylerde bedenin tuz ve sıvı istikrarı zati kullanılan ilaçlardan olumsuz etkilenmektedir.Uzun mühlet ağızdan sıvı ve mineral alınmaması tehlikeli tablolara neden olur. Bu hastalarda kilo kaybı sık görüldüğü için uzun mühlet besin alınmadığında beden şeker depoları da yetersiz olduğundan önemli kan şekeri düşmeleri olabilir. Hastalığı denetim altında olmayan ve kemoterapi alan onkoloji hastalarının oruç tutmaması uygun olur.
Karaciğer Hastaları: İleri devir karaciğer hastaları yani karaciğer sirozu olan hastalar da yorgunluk şikayetleri sık görüldüğünden oruç tuttuklarında yorgunlukları daha da artacaktır. Uzun periyodik açlıkta önemli kan şekeri düşmeleri de olabilir. Bu yüzden tedavi gören karaciğer hastalarının oruç tutması muhakkak gerçek değildir. İleri devir olmayıp 1 ve 2. derece hepatik steatozu olan hastalar diyetisyen denetiminde oruç tutabilirler. Uzun müddetli açlık bedendeki ziyanlı atıkların dışarı atılmasına ve organ etrafındaki yağlanmanın azalmasına yardımcı olur. Az yağlı mümkünse bitkisel yağları tercih etmelidirler, fazla şekerde karaciğerde yağ olarak depolanacağından fazla şeker tüketiminden de uzak durmaları gerekir.
Pankreas Hastaları: Pankreas hastalıklarında da oruç tutulması önerilmez. Yeni gelişen (akut) pankreatiti olan hastalar zati hastanede tedavi altındadırlar. Kronik pankreatit kliniği olan hastalarda pankreasın yaklaşık %90 harap olmuştur. Bu şahıslar besinleri zahmetle ve ilaç desteği ile sindirebilmektedir. Bu nedenle uzun müddet aç kalmadan az ve çok sayıda öğün formunda beslenebilmektedir. Uzun müddet aç kalmaları ve birden fazla besin almaları uygun olmadığında oruç tutamazlar.
Böbrek Hastaları: Böbrek yetmezliği olan hastalar sıvı kaybına çok hassas oldukları için oruç fiyatlarsa böbrek yetmezlikleri ağırlaşır. Ayrıyeten bu bireylerde potasyum tuzunun yüksekliği sıktır. Az olan idrar ölçüsü sıvı alımı yetersizliğine bağlı daha da azalırsa kan potasyum kıymetleri çok yükselip mevte neden olabilir. Bu şahıslarda kansızlıkta sıktır. Kansızlık ve sıvı azlığı birleşerek kalp yetmezliği bulgularını artırabilir. Tıpkı vakitte diyabette sık görülür.
Mide Hastaları: Gastrit, ülser dispepsi hastaları oruç tutabilir. Reflüsü olan hastalar diyetisyene danışarak yani dikkat ederek oruç tutabilir. Ramazan ayında günde 2 öğün yemek yenmesi asit fazlalığı olan bireylerde mide uzun müddet boş kalınca asite bağlı şikayetler artabilir. Hekim denetiminde mide koruyucular kullanılarak bunların önüne geçilebilir. (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)
